By Michael O. Ligaligas published by The Bohol Standard NewspaperDihay usa ka higayon nga padulong ko sa airport sa Cebu nga nakatonong ko ug taxi driver nga estoryador pud. Pero lahi to nga taxi driver nga akong nasakyan kay gawas nga dili demanding nga pakyaw (sugot dretso nga metro lang), pagsakay nako misugod dayon siya ug kukabildo.
Madayag nga malipayon si Roel sa iyang trabaho nga pagmaneho sa taxi. Sagulan niya ug mga limpyong pasiaw ug katawa ang mga butang nga iyang gihisgutan. Gikan sa SM paingon sa airport, halos nasaysay ang kinatibuk-ang kaagi niya sa kinabuhi ngari kanako bisan sa daklit lang nga higayon.
“Taga-Bohol diay ka, Dong?†matod niya samtang nagadagan ang taxi. “Motuo ka ug sa dili, Dong, wala pa gyud koy lugar naadtoan gawas sa Cebu.†Mao ba, Nong. “Wala pa sab ko kasakay ug barko. Dinhi ra gyud ko sa probinsya sa Cebu nagtoyok-toyok.â€
Hangtud nga naghisgot si Roel sa iyang kaagi nga sauna maghigda lang siya daplin sa dalan sa Carbon kay milayas sila sa ila kay nakighugoyhugoy sa mga barkada. Madayag nga miagi gyud ug bugoy-bugoy si Roel kay dihay mga patik sa iyang mga kamot ug bukton.
“Pero nausob ko sa dihang nagkita mi ning akong naasawa, Dong,†matod niya. “Bata pa kaayo ko nagminyo, Dong. Disenuybe ko, akong asawa dise-otso pa. Pero hapit pud duha ka tuig nakong antos didto sa ila samtang nangulitawo pa ko.â€
Matod ni Roel nga kapandol-pandol siya ug sag-ob ug tubig adtong lugar sa iyang naasawa kay hilabihang bukira. Bugha ug kahoy. Tabang sa uma. Tabang ug degamo. Ug bisan unsa nalay isugo adtong mga ginikanan sa babaye iyang tumanon.
“Tungod adtong lisod nga kinabuhi sa bukid, Dong, nakalimot ko ug binugoy ug nakakat-on ko ug tinarong nga kinabuhi. Mao to nakaingon ko sa akong kaugalingon nga kung mobalik ko sa syudad, magtinarong na ko kay dili diay lalim ang kinabuhi sa bukid – ug di ko gusto mobalik sa bukid.â€
Matinud-anon si Roel sa iyang kaagi. Wala niya gitago ang kamatuoran nga wala siya kahuman ug elementarya ug maingon man ang iyang asawa. Bisan pa man niini, nanglimbasog siya nga makakat-on nga magdrive ug sakyanan, hangtud nga nakatrabaho siya isip usa ka company driver. Ug wa ko malimot, kapit sa baynte ka tuig siya nga company driver. Sa paghawa ni Roel sa maong kompanya, didto siya nagsugod sa pagka-taxi driver ug hangtud karon nga lima na ang iyang anak.
“Ako, Dong, malipayon ko sa akong kinabuhi kay kompleto akong pamilya ug napadako nako akong mga anak sa tinarong nga paagi,†pakig-ambit ni Roel nako. “Dili nako importante kaayo ang kwarta. Ang ako lang nga completo akong pamilya. Makatulog ko nga maghayang ug limpiyo akong konsinsya kay wala man nako saguli ug binuang akong trabaho.â€
Dinhi ning higayona, samtang nagkaduol mi sa airport, nga gibutyag ni Roel nako nga sa makadaghang higayon gitanyagan siya nga mag-push ug shabu sa Sugbu. Pabor gud kaayo kung mag-pusher siya kay naa naman siyay taxi nga gimaniho ug makaadto siya sa lain-laing lugar.
Bisan pa man sa kwarta nga gitanyag nga mahimo niyang ginansya, gilikayan ni Roel ang pagsulod sa maong illegal nga buhat kay matod pa niya dili matulon sa iyang konsensya nga magdako ang iyang mga anak ug nabuhi sa pinangitaan nga iya sa dautan.
Diha siyay gisugilon nako nga kauban niyang taxi driver nga misulod sa pagpamaligya ug shabu samtang nagmaneho ug taxi. Ang kinabuhi sa maong driver nagkalukot-lukot sa kaulahian, matod ni Roel. Ang anak napusilan. Mga anak sige ug pangasakit. Nadakpan ang maong driver ug aduna nay kaso karon. Ang tanan niyang kinitaan sa illegal nga buhat gihurot ra usab ug kotkot sa dimalas ug dautang mga panghitabo. Matod pa lagi, kung unsa ang atong gipugas, mao man usab ang atong pagaanihon.
Mao bitaw nga kining mga politiko nga naadunahan pinaagi sa salapi sa katawhan, aduna ra usay linugdangan sa ilang mga binuhatan sa kaulahian. Dili baya buta ug bungol ang atong Ginoo. Nakakita Siya sa tanang sekreto. Kung dili man karon matagamtaman ang silot sa pagpangawat, tingali moabot ra kini sa sunod nga mga kaliwat.
Kung ang usa ka taxi driver nga walay grado (walay kaulaw nga giangkon kini ni Roel) nagbaton man gani ug kahadlok sa Dios nga dili moapil sa mga hiwi nga binuhatan, unsa pa kaha kadtong adunay mga tag-as ug kinaadman o kaha mga graduate ug economics?
Wala man malibot ni Roel ang Pilipinas kay lagi diha lang sa Sugbo nahigot ang iyang mga tiil, apan igo na kaniya ang gamay nga kalibotan nga iyang nakit-an. Nia tay mga opisyal sa kagamhanan nga sige lang ug pupasiyo sa gawas sa nasod, mao pa gyoy hakug sa gahom ug bahandi nga unta nakatilaw naman sa daghang kabulahanan pinaagi sa singot sa katawhan, ang mga ordinaryong magbubuhis.
Ang tawo nga walay Diyos ug walay katagbawan sa kinabuhi dili gyud makatagamtam sa tinuod nga kalipay ug kalinaw.
Linkback:
https://tubagbohol.mikeligalig.com/index.php?topic=23005.0