Mga Bulak Sa Nangliki Nga Yutasinulat ni Mike Ortega Ligalig
as published by The Bohol Standard
Dihay nag-ingon kanako kaniadto nga kung makakita ka ug bulak nga mitobo diha sa kabatoan taliwala sa naglagiting nga kainit sa adlaw, kana nagsimbolo sa paglaum. Nga bisan pa diay taliwala sa nangliki nga yuta anaa pay mogitib nga bulak aron motug-an sa mga lumalabay nga aduna pay kahayag nga umaabot.
Misantop kini sa akong pangisip human ko mahinabi ang usa ka higala. Kini nahitabo didto sa among lungsod sa Anda, ang bugtong lungsod sa Bohol nga giharian sa managhigugmaay nga babae ug lalaki.
Matod niya nga aduna siyay silingan nga wala modawat sa kwarta nga gihatag sa kandidato nga wala niya mauyoni ang binuhatan sa dugay nang katuigan.
Dos mil pesos ang palit sa boto sa among lungsod. Daghan ang mibali sa ultima-ora. Sa wala pa ang piniliay, sige ug bagotbot nga maot kaayo ang pamunoan sa among lungsod. Hinuon, nahibalo man ang tanan mahitungod niini. Apan pag-abot sa piniliay, mibali ang hangin. Nakadawat ug duha o upat ka nanampiling, nalain na ang templa sa mga tawo. Nakalimtan ang ilang mga yangongo nga gihambin sa dugay nang mga katuigan.
Nahisagmuyo ko sa mga panghitabo sa miaging piliay. Kanunay ko moingon sa mga kaestorya nako: “Bisan pa lagi ug iro padaganon, modaug basta naay kwarta.†Ang mga dili angayan modala sa renda sa pangagamhanan mao hinuoy mananaog, dili tungod kay ngilngig sila ug abilidad, kon dili tungod kay lawom ang ilang bulsa.
Tungod niini, milaylo ko niadtong miaging eleksyon. Miadto ko sa Singapore, Thailand, Malaysia ug Cambodia. Didto ko sa Thailand nagdugay, nagpuyo sa balay sa Thai nako nga amigo. Kaniadto sa mga piniliay, lunod-patay ko molaban ug kandidato. Daw iula ang kaugalingon nimo nga dugo. Apan kung modaug na ang imong gilabanan, ikaw ra poy balihon ug nudnod sa yuta. Sauna kanunay ko modiskorso sa entablado pamasin nga makasabot ang mga tawo sa mensahe sa kabag-ohan uban sa panghinaut nga malamdagan ang ilang alimpatakan ug gakson ang kahayag kay sa dugayng panahon sila naulipon sa kuko sa kangitngit.
Mangugat ka. Ikaw pay dauton. Wa kay tulog. Mapagaw ka ug pahimangno sa mga tawo. Apan ang linugdangan niining tanan: modaug ra gihapon ang mga kandidato nga ang bugtong tumong ug tinguha sa pagpili mao ang pagpaburot sa ilang bulsa ug pagbusikad sa ilang alkansiya.
Sa akong kapungot sa kagahi ug ulo sa mga tawo, moingon nalang ko: “Pasagdi ning mga tawhana. Mao man niy ilang gusto. Kay ila mang gipili nga mag-antos, nah ala padayonon ang ilang kagustohan.â€
Kinsa may dili maugtas nga nakahibalo naman sila sa mga hiwi nga binuhatan sa usa ka kandidato apan sa adlaw sa pagpili adto gihapon sila mobutar sa dautan tungod kay mawiod kay nakadawat ug kwarta. Pagkaluoy sa mentality sa kadaghanan sa mga Filipino. Naa pay mga taga amo nga moingon: “Di kaha ta gabaan ani kung di ko mobotar ni _____ nga nakadawat ra ba ko ug _____ pesos.†Tan-awa ra gud na nga klase sa pangutok. Mangutana mo ngano pobre ang Pilipinas? Tungod ni sa pagkawalay alamag sa daghang mga tawo. Walay history, walay pagsabot sa dagan sa gobyerno, walay nahibaloan sa tinuod nga kahimtang sa nasod. Puro lang Wowowee ang sulod sa huna-huna.
Bisan pa man niining tanan, nabuhi ang akong dugo. Kadtong akong giingon nga mga silingan sa akong higala nga wala modawat sa dos mil pesos mga barangay tanod to. Ang ilang kapitan tua dapig sa maong mitanyag sa dos mil.
Tungod kay mibarog sila sa ilang prinsipyo ug wala modawat sa salapi, pagkaugma, human sa eleksyon, gipapha sila sa ilang pagka-barangay tanod.
Sila ang mga bulak nga mitobo taliwala sa nangliki nga yuta tungod sa naglagiting nga kainit sa adlaw.
Linkback:
https://tubagbohol.mikeligalig.com/index.php?topic=28920.0