MikeLigalig.com

Panguma sa pandemya…
Maayong kalidad sa kape,
Mohalin og ginatos /kilo

TAGBILARAN CITY, Bohol, Oct 21, 2020 (PIA) – Dili pa uwahi ang tanan, kay mahimo pa nga ang kape, buhi-on og balik bisan pag kini dili na produktibo.

Ug alang sa mga Bol-anong banay nga kaniadto nagsalig sa kapehan, sa panahon sa kalisud ug mga kwarantina nga lisud ilakaw-lakaw aron mangitag kapanginabuhi-an, suwayi og tanda og balik ang napasagdan nga kapihan.

Gani, matud pa sa mga nagtuon, kon mamaayo og atiman, ang kape mobunga pa bisag moabut na sa 50-60 ka tuig basta ipaagi sa saktong teknolohiya sa rejuvenation.

Ang haylo? Bunga sa kape nga uga nga mohalin ngadto sa 300-ngadto na sa pila ka libo ang kilo, o giproseso nga sinangag nga kape nga naa sa average nga usa  ka libo ang kilo.

Kini samtang gipadangat usab Bohol Coffee Development Council (Bohol Coffee DC) pinaagi ni Blair Panong kinsa sakop sa secretariat sa Bohol Coffee DC ngadto sa mga Bol-anong kanhi-ay nananum og kape apan miundang tungod sa barato nga palit niini, mahal ang kape basta sakto ang pagkapupo sa bunga niini.

Kini usab ang gidasonan ni Duke Miñoza, kinsa karon giila nga Duke of Bohol Coffee, tungod kay siya ang nag-una nga supplier sa kape sa tibuok lalawigan sa Bohol.

Matud niya, ang kape kinahanglan nga tagsa-tagsaon og pupo, dili mahimo nga haroson lamang kay ma-angin niini kadtong dili pa kaayo hinog, pasabut ni Miñoza, kinsa maoy tag–iya sa baga nga kapehan sa Buenaventurada Farm sa Nueva Vida Carmen. 

Kon maapil sa pagproseso ang dabong nga kape sa pagproseso sa hinog nga kape, kini maoy kinaingnan nga moaslum ang timpla ug kini timaan sa dili maayo nga kape, dugang pasabut ni Miñoza didto sa Kapihan sa Pagkapehang sa PIA sa mi-aging  semana.     

Gawas pa, maayo usab ang pagtagsa-tagsa og pupo sa mga bunga sa kape aron mapili kadtong maayong bunga ug ika-la-in kadtong mga na-igo sa stemborer ug naabtan sa amag o agup-op.

Ang amag o agup-op timailhan sa sinugdanan sa sakit sa kapen ug kon mapasagdan nga dili makuha gikan sa punu-an, mahimong kini makatakod sa ubang tanum, ug makadaut sa plantasyon.

Ang kape usab, sanglit kini mabuhi sa lasang ug sa mga lugar nga napasilong sa landong, dili lisud ang pagpabuhi niini, molahutay sa lanat sa panahon.

Tungod kay kinahanglan gyud nga tagsatagsa-on og pupo, ang kape mas maayo nga dili kini pasagdan nga mota-as aron sayun ra pupoon.

Niini, ang regular nga pag-pul-ong ang gikinahanglan, segun pa sa mga eksperto niini.

Ug sa higayon nga mohinay na ang pagpamunga nga mahitabo gikan sa Septembre nagdto sa Marso, may teknolohiya sa gitawag og rejuvenation o pagpabaskug og balik sa kape.

Matud ni Blair Panong sa Bohol Coffee DC, ila na nga gipasugdan ang mga bansaybansay alangs a mga nanguma sa kape aron kini magamhan sa saktong pamaagi sa pagpadaku sa kape, pagpamupo ug sa pagpahiuli niini sa pagkaproduktibo.

Ang kape, kauban sa kakaw, natumbok na sa Department of Agriculture nga apil sa priority agri products ug gisuportahan sa kagamhanan, isip kasaligang tinubdan sa panapi ug kapanginabuhi-an. (rahchiu/PIA-7/Bohol).


*Work from HOME and launch your own Wordpress blog, business or personal website, or online store at www.dreamhost.com Yes, FREE Wordpress migration from your existing web host.

START your OWN blog site, business or personal website, or e-commerce store at www.fastcomet.com - FREE service to transfer your website from your current webhosting provider.

Latest RSS Feeds



Linkback: https://tubagbohol.mikeligalig.com/index.php?topic=116426.0