Pagbawi sa mikunhod nga ani
Bohol magatutok sa tinubdan
pagpadaghan sa produksyon
TAGBILARAN CITY, Bohol, October 16 (PIA)—Sa tataw na nga napagamay nga ani dala sa huwaw nga ming-igo sa Bohol, unsa man ang laraw sa Buhatan sa Provincial Agriculture?
Matud sa usa ka senior Agriculturist, pakadak-an sa Bohol ang pagpadaghan sa ani ubanan usab sa pagpaningkamot nga palap-dan pa ang mga humayan aron modaghan ang ani sa sunod nga mga tingtanum.
Sa usa ka presentation kabahin sa kahimtang sa panghumayan sa Bohol, gipadayag ni Ramil Rodela nga 70% sa paningkamot sa Bohol, adto itutok sa pagpadaghan sa ani ug pagpakunhod sa usik aron mas daghan ang humay nga moabut sa talad kan-anan sa matag Bol-anon.
Didto sa usa ka tigum sa Association of United Development Information Officers (AUDIO) nga gihost sa Department of Agriculture (DA), gibutyag sa opisyal sa OPA nga maoy nagtutok sa produksyon sa humay nga ang 70% nga paningkamot adto itutok sa dugang irigasyon o patubig, sa pagpasagop sa maayong binhi sama sa hybrid, pagpalapad sa research and development ug extension services, ang pagpagamit sa organic fertilizer niadtong mga migamit sa local nga tagud ug ang pagpahimutang sa tukma nga post-harvest facilities dinhi.
Gipasabut usab ni Roman Dabalos, sa DA Agricultural Promotion Center nga sa pagpili na lamang sa hybrid, daku na kaayo og bintaha sa ani ug kita sa umahan.
Gikan sa 4 ngadto sa 5 ka toneladas nga humay nga anihon sa matag ektarya nga basakan, apan kon hybrid ang gitanum, moabut sa 8 ngadto sa 10 ka toneladas pa ang kita-on ug anihon, segun pa ni Dabalos.
Hinuon, ang hybrid nga matang sa tagud, mas manginahanglan sa daghang tubig ug abono, butang nga mahimong atrasan sa mga mag-uuma.
Mahimong moabut sa 10% ang madugang sa kinatibuk-an nga ani kon may sakto nga suporta sa hybrid ang ikahatag sa pagpuli pa lamang sa gitagud, saysay sa DA.
Apan, matud sa DA, daghang programa sa kagamhanan ang nagtanyag sa mga pag-abag sa farm inputs sama sa abono, hinungdan nga makatabang ra usab kini sa produksyon.
Sa pagpatubig, sanglit kasagaran sa atong mga humayan nga napatubigan gasalig sa tulo ka dagkong patubig sama sa Malinao, Bayongan ug Capayas dams, padayon ang National Irrigation Administration sa pagtibawas sa Benliw dam sa Ubay, sa Cayacay dam sa Alicia ug sa Bonot-bonot dam sa Buenavista.
Dugang sa DA, gitutokan na usab ang paggamit sa mga diversion dams, small water impounding projects ug ang solar irrigation systems karon sa Bohol.
Gibanabana sa OPA nga mokabat sa 25% sa kinatibuk-ang ani ang madugang kon may tukma na nga patubig ang mga basakan sa Bohol.
Sanglit ang Bohol, abin sa integrated sustainable agriculture, gipakadak-an usab ang pag-gamit sa organic nga abono, aron pagpahiuli sa yuta.
Dugang 5% sa kinatibuk-ang ani ang mahimong ikadugang kon may tukma nga abono ang magamit sa matag mag-uuma.
Ug kay ang tumong mao man ang pagpadaghan sa bugas, dako og ikatampo niini ang pagpakunhod sa usik sa pag-ani, pagpabulhot, pag-pauga, pagbuwad ug pagpagaling, uban sa mga ahenysa, gipangtanyag na karon ang sistema pagpamoderno sa mga pasilidad sama sa rice harvested combines, solar dryers, mga moderno nga galingan ug ang automated nga pagpasulod sa ginaling sa mga sako nga sudlanan.
Moabut usab sa 5% ang dugang sa kinatibuk-an nga produksyon sa Bohol ang ma-angkon kon may sakto nga post harvest facilities, segun sa DA.
Dayon kon kini may 70%, ang laing 30% sa paningkamot mao ang pagpalapad pa sa mga basakan pinaagi sa pagpagamit sa mga yuta nga wala tikara, sa pagbalhin gikan sa luwang nga nagsalig sa sawod nagdto na sa may patubig, aron mas makatanum og makadaghan, pasabut ni Rodela. (rahc/PIA-7/Bohol)
HULAGWAY:
UGANG ANI, DUGANG KITA. Gipasabut ni senior agriculturist sa Office of the Provincial Agriculture nga si Ramil Rodela nga ang ani sa Bohol mas modaghan pa kon katutokan sa kagamhanan ang mga tinubdan sa pagpadaghan sa ani, kini samtang nagpadayag sa programa didto sa tigum sa AUDIO Bohol sa maing semana. (rahc/PIA-7/Bohol)
Book online travel tickets in Asia, Australia and New Zealand at:
https://12go.asia/?z=3467325Linkback:
https://tubagbohol.mikeligalig.com/index.php?topic=91112.0
